Oświetlenie do zdjęć. Od czego zacząć? Na co zwrócić uwagę? Czy w ogóle się to przyda i kiedy? Na takie pytania można trafić na wielu forach i nie tylko. Postanowiłem sporządzić dla Was informacje na temat światła ciągłego, które można użyć w naszym domowym studiu. Oczywiście nie trzeba od razu kupować niektórych profesjonalnych lamp. Dlaczego? Na rynku można znaleźć kilka ciekawych rozwiązań takich jak Philips Hue (zdjęcia do wpisu zostały zrobione właśnie przy tych lampach) i na samym początku one w zupełności wystarczają.
Podział lamp fotograficznych
Nasze domowe studio możemy wyposażyć w lampy ze światłem błyskowym, jak i światłem ciągłym.
- Światło błyskowe — charakteryzuje się większą wydajnością, ale ma to pewien minus. Efekt końcowy jest widoczny dopiero po wykonaniu zdjęcia. Jednak może się tak zdarzyć, że źle się synchronizują lampy z aparatem i cała nasza praca idzie na marne. Dlatego osoby początkujące i nie tylko powinny korzystać ze światła ciągłego.
- Światło ciągłe — łatwiejsze do opanowania podczas wykonywania zdjęcia, bo efekt już widzimy podczas wykonywania zdjęcia. Największym plusem takiego oświetlenia jest taki, że nie doświetlamy tylko zdjęcia, ale również i wideo.
Co musisz wiedzieć na samym początku
Z lampami, jest jak z telefonami z dobrymi aparatami. Żaden model nie jest wystarczająco dobry, tym bardziej, jeżeli sami nie wiecie, co chcecie konkretnie fotografować. Czy po zmroku, czy w ciągu dnia. Kilka aspektów jest kluczową sprawą, więc poświęć kilka minut i spróbuj odpowiedzieć na te kilka pytań:
- co chcę fotografować i czy przy tym potrzebuję dodatkowego oświetlenia?
- czy lampy mają uzupełniać światło dzienne, czy też chcesz zupełnie zrezygnować z naturalnego światła?
- wolę miękkie światło, czy raczej wyraźny efekt doświetlenia zdjęcia?
- czy dane oświetlenie będę używać tylko do fotografowania, czy także do tworzenia wideo?
Najważniejsze parametry lamp
Na co zwrócić uwagę podczas zakupu lamp/lampy? Nie warto nic w ciemno, poniżej znajdziecie konkrety! Po zapoznaniu się z tymi informacjami będzie Wam łatwiej i będziecie już mogli samemu wybrać dobry sprzęt.
Kolorystyka
Na kolorystykę i efekt końcowy wpływ ma temperatura barwowa emitowanego światła (nawet tego RGB!) oraz współczynnik odwzorowania barw.
Temperatura
Światło, o różnej porze dnia, przy innym oświetleniu, w innym miejscu na kuli ziemskiej ma inną temperaturę barwową, wyrażaną w Kelvinach. Przyjmujemy, że neutralna barwa światła ma temperaturę 5500-6000 K. Bardzo zimne światło to np. 8000 K. Ciepłe światło o zachodzie słońca to już okolice 3000 K. Na co dzień dobrze czujemy się w temperaturze światła ok. 3200 – 3500 K. Ta ciepła barwa jest dla nas naturalna, kojarzy się ze słońcem.
Fotografując jednak w świetle dziennym, najczęściej dążymy do możliwe neutralnych kolorów, które zapewnia nam temperatura ok. 5500 K. Chociaż przy fotografiach abstrakcyjnych dobrze jest się bawić światłem i jego różnymi temperaturami lub barwami. Jednak aby dojść do naturalnego światła podczas wieczornej sesji, zachęcam do zrobienia jednej z dwóch rzeczy:
- wybranie lampy z możliwością regulacji temperatury barwowej (są to droższe lampy).
- za pomocą aplikacji fotograficznej w telefonie sprawdzić, jaka temperatura barwowa jest w miejscu, którym będziecie jej używać. Wystarczy na telefonie włączyć tryb profesjonalny i samemu ustawić taki balans bieli, który w danym miejscu będzie dążyć do jak najbardziej rzeczywistych.
Odwzorowanie kolorów a temp. barwowa
Współczynnik odwzorowania barw, może i brzmi groźnie, ale jest to parametr, który mówi nam, jaki procent kolorów zostanie poprawnie odwzorowanych, a następnie zapisany na matrycy aparatu w naszym telefonie. Oczywiście im więcej, tym lepiej.
Jeżeli chcesz mieć poprawnie odwzorowane kolory, na równi z Kelvinami, stanąć musi, poprawnie ustawiony balans bieli. Oprócz też właściwej dobranej temperatury barwowej kolejnym ważnym elementem jest współczynnik CRI (Colour Rendering Index). Jest to wskaźnik oddawania barw dla danego źródła światła i określa jak bardzo poprawnie, postrzegane są barwy oświetlonych przedmiotów.
Współczynnik CRI jest wyrażany w skali 0-100, gdzie CRI równe 100 oznacza, że obiekty oglądane w tym świetle mają naturalnie odwzorowane kolory, czyli tak, jakby były oświetlone światłem słonecznym. W przypadku mniejszej wartości CRI niektóre kolory mogą mieć inny kolor lub mogą mieć mniejsze nasycenie.
Wydajność
Moc lampy mierzymy w watach (W) i chyba każdy to wie. Im mocniejszy lampa, tym większy pobór mocy, a więc wraz z W rośnie wydajność. Niemniej właściwym parametrem określającym wydajność jest tak zwany LUX. Im większa wartość LUX, tym mocniejsza będzie lampa.
Podczas porównywania konkretnych modeli, pamiętajcie, by bazować na tych samych założeniach, czyli sprawdzamy w parametrach lamp wartości LUX, ale przy założeniu tej samej odległości i kąta padania światła. To wszystko świetnie brzmi, jednakże producenci często, a nawet w ogóle nie podają tych danych, lub bazują na innych kątach i odległościach. Dlatego można powiedzieć, że im większa moc W, tym także większa wydajność w LUX.
PAMIĘTAJCIE! W niektórych sklepach przeczytacie, że jakaś żarówka ma parametry X, odpowiednik 400W. Nie patrzcie na odpowiedniki, szukajcie informacji o W.
Rodzaj powierzchni świecącej
Światło ciągłe, można podzielić na:
- punktowe z żarówką lub kilkoma
- panelowe z powierzchnią wypełnioną wieloma diodami
Punktowe oświetlenie jest bardziej popularne, gdyż łatwiej je zmienić za pomocą modyfikatorów. Modyfikatory, to np. softboxy, parasolki, strumienice… Możemy je zmienić, dzięki czemu uzyskamy całą gamę efektów.
Przy zakupie 1 lampy wcale nie jesteśmy skazani na oświetlenie padające tylko z jednej strony. Wystarczy dodać blendę, by odbić część światła i zmiękczyć cienie. Biała powierzchnia blendy da subtelny efekt, zaś srebrna i złota da mocniejszy.
Panelowe oświetlenie polecane jest, gdy zależy nam na równomiernym oświetleniu większych powierzchni. Jest to niestety droższa opcja, ale większość modeli lamp LED, posiadają regulację temperatury światła oraz jego natężenia.
Rodzaj żarówki
Aktualnie mamy halogeny, świetlówki, oświetlenie LED. Co wybrać? Ja proponuje oświetlenie LED, ze względu na jego zalety:
- światło widzialne
- niski pobór prądu
- możliwość zasilania za pomocą akumulatorów
- płynna zmiana temperatury barwowej
- nie grzeją się tak, jak żarówki
- łatwo dostępne
Masz już jakąkolwiek wiedzę na temat oświetlenia i jak stworzyć domowe studio. Również pamiętać trzeba, że korzystając z dodatkowego oświetlenia, musimy dążyć do tego, do czego jesteśmy przyzwyczajeni w codziennym życiu. Chodzi głównie o cienie, bo to wszystko zależy od ilości świateł i ich mocy.
